BEBEK BESLENMESİ ÖNERİLER

ÖNEMLİ BİLGİLER

• Bebek için en uygun besin ANNE SÜTÜ’ dür.
•  Bebeğinize ilk 6 ay sadece ANNE SÜTÜ veriniz.
• Çocuğunuzu sık aralıklarla emziriniz.
• ANNE SÜTÜ’ nün bol ve verimli olması için ;

annelerin günde 10-12 bardak (3 litre) sulu ve şekerli içecekler tüketmeleri gerekmektedir. Su, taze sıkılmış meyve suyu, komposto, süt, yoğurt ve ayran gibi.

• Bebeğinize ANNE SÜTÜ’ nün yaradığını görmek için

15 günde bir defa bebeğinizi tarttırınız. Emzirme, bebeğiniz için en iyi ve en ekonomik beslenme türü ve aynı zamanda hastalıklara karşı iyi bir korumadır. Sık sık emzirmek süt akışının artırılmasının en iyi yoludur. Hamilelik döneminde ve doğumdan sonra dengeli beslenmeye dikkat edilmesi emzirmeyi daha kolay hale getirecektir.

TAMAMLAYICI BESLENME

Bebeğin sağlıklı büyüme ve gelişmesinin sağlanması uygun besinlerin verilmesi ile olanaklıdır. Anne sütü ilk 6 ay tek başına yeterli olmaktadır, ancak bu dönemden sonra bebeklerin gereksinmelerini tek başına karşıla­yamadığı için bebeklerin beslenme programlarına bazı eklemeler yapmak gerekmektedir. Anne sütünün tek başına süt çocuğunun enerji ve besin öğeleri gereksinmesini tam olarak karşılamadığı dönemde başlayan ve diğer yiyecek ve içeceklerin anne sütü ile birlikte verildiği sürece “tamam­layıcı beslenme” adı verilmektedir.

Tamamlayıcı Beslenmeye Erken ve Geç Başlamanın Dezavantajları

• Tamamlayıcı besinlere erken başlama ile anne sütü verimi ve anne sütü verme süresi aza­lır.

• Tamamlayıcı besinler önemli bir bulaşma kaynağı olduğu için bu besinlere erken başlama ile anne sütündeki koruyucu etmenler daha az alınır. Bu nedenle bebeklerde hastalık görülme oranı ve bu hastalıklara bağlı ölüm riski artar.

• Tamamlayıcı besinlerin besin değerleri anne sütüne göre daha düşüktür ve anne sütünün ye­rine geçemezler.

• Tamamlayıcı besinlere erken başlama sonucunda anne sütü ile bes­lenme süresinin kısalması, bebeğin anne sütünden yararlanmamasına ne­den olur.

• Tamamlayıcı besinlere erken başlanması ve anne sütü ile birlikte aynı öğünde kullanılması anne sütündeki demir, çinko gibi birçok besin öğesi­nin emilimini azaltır.

• Tamamlayıcı besinlere erken başlanması sonucu atopik hastalıklar, astım, tip 1 diyabet, alerjik hastalıkların, enfeksiyon hastalıklarının ve özel­likle barsak villus işlevlerinin bozulması riski artar.

• Tamamlayıcı besinlere geç başlanması sonucunda ise bebeğin bü­yüme ve gelişmesi duraksamakta, malnütrisyon (kötü beslenme) ve çeşitli vitamin mineral yetersizlikleri oluşmaktadır.

• Tamamlayıcı besinlere geç başlanması ile demir ve çinko gibi mikro besin eksiklikleri oluşmaktadır. Çünkü 6. aya kadar bebeğe yeterli mik­tarda demir ve çinko sağlayan anne sütü, bu süreden sonra tek başına yetersiz kalmaktadır.

• Ayrıca tamamlayıcı besinlere geç başlama ile bebeğin çiğneme gibi yeme işlevlerinin gelişimi ile yeni tat ve yapıdaki besinlere alışması geci­kir.

 • Eğer ilk 6 aylık dönemde anne sütü azalıyorsa (yanlış emzirme tek­niği sonucu veya göğüslerdeki sütün tamamen boşaltılmaması sonucu), önce anneye anne sütünün arttırılmasına yönelik eğitim verilmeli, yanlışlar düzeltilmeli ve tamamlayıcı besinlere gereksiz yere erken başlanmamalı­dır.

0-1 Yaş Döneminde Sakıncalı Besinler

Çay, bitki çayları, bal, bakla gibi besinlerin süt çocukluğu döneminde verilmesi uygun değildir.

Çay: Çay, süt çocukları ve küçük çocuklara önerilmez. İçeriğinde tanin olması, demir ve diğer mineralleri bağlayıcı özelliğinden dolayı demir ek­sikliğine, içine eklenen şeker ise iştahsızlığa ve diş çürümelerine neden olur.

Bitki Çayları: Papatya çayı, yeşil çay v.s bitki çaylarının da demir emi­limini azaltıcı etkisi vardır. Aynı zamanda bazı farmakolojik ajanlar içeren bitki çaylarının, süt çocukları ve küçük çocuklar için güvenilirliği konusun­da yeterli bilimsel araştırma yoktur.

Bal: Bal fruktoz (%41), glukoz (%41) ve suyun (%18) bileşiminden oluş­maktadır. Clostridium botulinum sporlarını içerebilmesi nedeni ile botulizm riski taşır. Süt çocuklarının mide asidi düzeyi düşük olduğundan bu spor­ları öldüremez, bu nedenle bir yaşından küçük çocuklara bal önerilmez.

   Şeker: Şeker pancarından elde edilen bir besindir. Şeker pancarı % 16-20 arasında sukroz (glukoz ve fruktoz) içermektedir. Şeker vücuda enerji sağlar, başka bir besin değeri bulunmamaktadır. Boş enerji kaynağı olduğu için bebek beslenmesinde şeker yerine pekmez veya süt şekeri laktozun kullanılması daha doğru bir yaklaşımdır. Ayrıca çocuklarda fazla tüketilmesi iştahsızlığa ve diş çürüklerine, ileriye dönük hatalı beslenme davranışlarının gelişmesine ve dolayısıyla şişmanlığa neden olmaktadır.

Aylara Göre Verilmesi Önerilen Tamamlayıcı Besinler

0. -6 ay

SADECE ANNE SÜTÜ

(Bebeğin aylara göre büyümesi izlenmelidir)

6. ay

Anne sütüne devam

Yoğurt

Meyve suyu( taze sıkılmış), sebze suyu ve püresi

Pekmez

Şekersiz muhallebi (süt + pirinç unu)

Yumurta sarısı (1/4 oranında)

7. ay

Anne sütüne devam

Yoğurt

Meyve suyu(taze sıkılmış), sebze suyu

Pekmez

Pirinç unu, pirinç

Yumurta sarısı (tam)

Et (balık, tavuk etleri ve kırmızı et)

Bitkisel yağlar

Sebze püre veya sebze çorba

8. ay

Anne sütüne devam

Yoğurt

Meyve suyu(taze sıkılmış), sebze suyu

Pekmez

Et (balık, tavuk etleri ve kırmızı et), kuzu veya tavuk karaciğeri

Bitkisel yağlar

İyi ezilmiş ev yemekleri (kıymalı ve sebzeli)

Tam yumurta veya pastörize peynir

Tahıl – kırmızı mercimek, kurufasulye, nohut ezmeleri

    12. ay

Anne sütüne devam

Yoğurt

Meyve veya taze sıkılmış meyve suyu, sebze suyu

Pekmez       

Yumurta (tam) veya pastörize peynir

Aile sofrasına oturtulup kendi deneyimlerine göre seçim

(ev yemekleri, dolmalar, kıymalı sebze yemekleri, tarhana,

mercimek, unlu ve yoğurtlu çorbalar, makarna, pilav vs)